بیماری آلزایمر به عنوان شکل غالب زوال عقل، چالش‌های جهانی درخور توجهی را ارائه می‌دهد. علت‌های آن پیچیده و متنوع است و از ترکیبی از عواملی مانند افزایش سن، ژنتیک و محیط نشئت می‌گیرد.
مریم مرامی-کارشناس ارشد علوم شناختی: بیماری آلزایمر به عنوان شکل غالب زوال عقل، چالش‌های جهانی درخور توجهی را ارائه می‌دهد. علت‌های آن پیچیده و متنوع است و از ترکیبی از عواملی مانند افزایش سن، ژنتیک و محیط نشئت می‌گیرد. درک فعلی ما از آسیب‌شناسی آلزایمر شامل فرضیه‌های مختلفی است ازجمله کولینرژیک، آمیلوئید، پروتئین تاو، التهابی، استرس اکسیداتیو، یون فلزی، سمیت تحریکی گلوتامات، محور میکروبیوتا روده-مغز و اتوفاژی غیرطبیعی. با وجود این، آشکارکردن تأثیر متقابل بین این جنبه‌های آسیب‌شناختی و همین‌طور مشخص‌کردن آغازگرهای اولیه بیماری آلزایمر، نیاز به توضیح و تأیید بیشتر دارد. چندی پیش، برای تشخیص قطعی اینکه آیا یک بیمار مبتلا به زوال عقل به آلزایمر مبتلا شده یا نه، تنها راه این بود که یک کالبدشکافی برای وجود پلاک آمیلوئید و سایر علائم زوال در مغز انجام شود. در سال‌های اخیر، آزمایش‌های جدید می‌توانند وجود آمیلوئید، پروتئین گویای آلزایمر و سایر علائم بیولوژیکی را مدت‌ها قبل از شروع علائم تشخیص دهند. به‌زودی ممکن است پزشکان با یک آزمایش خون ساده، تشخیص قطعی آلزایمر را حتی قبل از آشکارشدن علائم زوال عقل انجام دهند. تشخیص زودهنگام آلزایمر به تنهایی ارزش چندانی ندارد اگر هیچ کاری نتوانید در مورد آن انجام دهید. در دهه‌های گذشته، اکثر داروهای بالینی به دلیل اثربخشی محدود یا عوارض جانبی قطع شده‌اند. در حال حاضر، درمان‌های مؤثر جدیدی وجود دارد که پتانسیل اثرات اصلاح‌کننده بیماری را نشان می‌دهد: داروی لکانمب (lecanemab) که اخیرا توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شده و یک مورد جدید به نام دونانمب
( donanema) که زوال شناختی را در آزمایش‌ها کاهش داد. با وجود این، اثربخشی و ایمنی درازمدت این داروها به تأیید بیشتر نیاز دارد. بنابراین تلاش برای داروهای ایمن‌تر و مؤثرتر بیماری آلزایمر، به‌عنوان امری مهم و فوری ادامه دارد. در دسترس بودن درمان‌های مؤثر، همراه با فناوری‌هایی برای تشخیص آلزایمر در مراحل اولیه، چشم‌انداز بیماران مبتلا به آلزایمر را به‌‌شدت تغییر داده است. تصور حمله به آلزایمر در مغز قبل از ظهور علائم بالینی که مدت‌ها صرفا یک آرزو بود، شروع به شبیه‌سازی یک استراتژی عملی کرده است. هرچند این پیشرفت‌ها در تشخیص زودهنگام و درمان، خبری خوشایند به‌شمار می‌آیند، اما حاکی از چالشی در سلامت عمومی هستند.
source