براساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست، ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز همچون متقاضیان فرزندپذیر ایرانی در داخل کشور می‌توانند با طی مراحل قانونی اقدام به آغاز فرایند فرزندخواندگی کنند. باتوجه به اینکه فرایند فرزندپذیری برای این افراد نسبت به سایر متقاضیان متفاوت است، در همین راستا سازمان بهزیستی از طریق سامانه ملی فرزندپذیری این فرایند را تشریح کرده است.
مطابق ماده ۴ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب سال ۱۳۹۲، «ایرانیان مقیم خارج از کشور می‌توانند تقاضای سرپرستی خود را از طریق سفارتخانه یا دفاتر حفاظت از منافع جمھوری اسلامی ایران به سازمان تقدیم کنند. سفارتخانه‌ھا و یا دفاتر یاد شده نیز موظفند در اجرای این قانون، با سازمان ھمکاری کنند و سازمان موظف است با حکم دادگاه صالح به درخواست متقاضی رسیدگی کند.»
باتوجه به اینکه متقاضیان مقیم خارج کشور برای فرزندپذیری فرزندان بهزیستی باید علاوه بر نکات ذکر شده که همه متقاضیان باید به آن توجه کنند، نکات دیگری را نیز مدنظر قرار دهند، در همین راستا سازمان بهزیستی از طریق سامانه ملی فرزندپذیری به ذکر مواردی در این زمینه پرداخته است:
شما باید در برگ مصاحبه اولیهاعلام کنید که قصد فرزندپذیری از کدام استان را دارید. درصورتی که استان مدنظر خود را اعلام نکنید، بهزیستی به صورت پیش فرض بهزیستی استان تهران را انتخاب می‌کند.
بعد از بررسی سوالات مربوط به مشخصات فردی و مصاحبه اولیه و وجود کودک متناسب با شرایط شما، باید جهت دریافت مدارک بعدی به مراجع ذیصلاح فرزندپذیری محل اقامت خود مراجعه کنید البته شما توسط کنسولگری به مراجعه مذکور معرفی خواهید شد. شما باید تصویر مدارک و ترجمه آن را در سامانه قرار دهید. مدارک باید توسط دارالترجمه رسمی، ترجمه شود. سپس اصل و ترجمه آن از طریق کنسولگری به بهزیستی ایران ارائه شود.
مرجع فرزندپذیری کشور محل اقامت شما باید کتباً (مجزا یا به همراه گزارش مددکاری) صراحتاً متعهد شود که از زمان ورود کودک به آن کشور تا پایان ۱۸ سالگی بر وضعیت کودک تحت سرپرستی و خانواده نظارت کرده و گزارش‌های مربوطه را در دوره‌های زمانی مقرر مطابق ضوابط و مقررات سازمان بهزیستی ایران از طریق سفارتخانه یا دفتر حافظ منافع و کنسولگری به بهزیستی ارسال می‌کند همچنین شما به مرجع متناظر با اداره سوءپشینه و سازمان پزشکی قانونی در ایران معرفی خواهید شد.
به سازمان پزشکی قانونی جهت ارزیابی بررسی وضعیت جسم و روان، عدم اعتیاد به مواد مخدر، مواد روانگردان و الکل، نازایی و ناباروری معرفی خواهید شد.
با توجه به لزوم بررسی پیشینه کیفری، شما علاوه بر دریافت گواهی عدم سوءپیشینه از مراجع خارج از کشور، به اداره تشخیص هویت در ایران نیز توسط بهزیستی معرفی خواهید شد.
شما جهت مشاوره فرزندپذیری در ایران نیز به مراجع ذیصلاح معرفی خواهید شد.
کلیه مدارک خارجی شما باید توسط مترجمان رسمی در ایران یا مترجمان رسمی در خارج از کشور به زبان فارسی ترجمه شود و به انضمام اصل گواهی‌ها به تأیید نمایندگی برسد و از طریق وزارت امور خارجه به دفتر روابط عمومی و امور بین‌الملل بهزیستی کشور ایران ارسال شود.
بهزیستی بعد از بررسی کلیه سوابق و مدارک شما، درصورتی که صلاحیت شما را تأیید کند، از شما برای شرکت در جلسه کمیته فرزندپذیری در ایران دعوت می‌کند.
بعد از تأیید نهایی شما توسط کمیته فرزندپذیری، مدارک به دادگاه جهت صدور حکم ارائه می‌شود.
کودک توسط بهزیستی استان به شما معرفی می‌شود. اگر شما کودک را قبول کنید، صورتجلسه تحویل توسط شما امضاء می‌شود و کودک به صورت آزمایشی و به مدت حداکثر شش ماه تحویل خواهد شد و می‌توانید به همراه کودک از کشور خارج شوید اما در خروج کودک یا نوجوان از کشور باید بدانید که الف) در دوره شش ماهه آزمایشی، امکان اخذ یا اصلاح شناسنامه کودک با نام شما وجود ندارد بنابراین به دلیل عدم امکان صدور گذرنامه برای کودک در این مرحله، معمولاً کشورها اجازه ورود کودک به کشورشان را نمی‌دهند. لذا باید مدت شش ماه را در ایران زندگی کنید بنابراین الزامی است که برای گذراندن این مدت در ایران آمادگی داشته باشید و محل سکونتی در ایران به بهزیستی معرفی کنید. ب) اما اگر امکان خروج کودک در دوره آزمایشی را داشته باشید، شما باید تضمین مناسب جهت بازگشت کودک یا نوجوان تا پایان دوره آزمایشی، به دادستان بسپارید.
در دوره آزمایشی، بر وضعیت کودک نظارت خواهد شد. اگر در این مدت مشکلی پیش نیاید و وضعیت شما توسط بهزیستی مورد تأیید باشد، موضوع به دادگاه اعلام تا حکم دائم سرپرستی صادر می‌شود.
بعد از آن شما جهت صدور شناسنامه به اداره ثبت احوال جهت صدور و اصلاح شناسنامه معرفی می‌شوید. بعد از صدور شناسنامه یا اصلاح آن، شما الف) برای انجام تملیک یا تعهدات مالی به نفع کودک به دفترخانه اسناد رسمی هدایت می‌شوید. تصویر مدرک فوق را شما مستقیماً یا از طریق نمایندگی باید به بهزیستی ارائه دهید تا در پرونده بهزیستی ضبط شود. ب) به اداره بیمه معرفی می‌شود تا برای فرزندخوانده خود حساب بیمه عمر افتتاح کنید. تصویر مدرک فوق را شما مستقیماً یا از طریق نمایندگی باید به بهزیستی ارائه دهید تا در پرونده بهزیستی ضبط شود. به سبب هماهنگی‌های بین‌بخشی، بهزیستی با دادگاه خانواده، سازمان پزشکی قانونی، اداره تشخیص هویت، و غیره و همچنین انجام مشاوره‌های فرزندپذیری در داخل کشور و برای متقاضیان خارج از کشور انجام اقدامات و تعامل بهزیستی با نمایندگی‌ها، وزارت امور خارجه، مراجع فرزندپذیری خارج از کشور و غیره فرایند سرپرستی طبیعتاً طولانی و زمان‌بر است بنابراین لازم است در کلیه مراحل صبور باشید.
source