در سال‌های اخیر و به ويژه از ابتدای سال ۱۴۰۳، فلز نقره با نوسات قیمتی شدیدی همراه بوده است. بسیاری از ناظران، افزایش تقاضای صنایع استراتژیک نسبت به نقره را از دلایل اصلی رشد بی‌سابقه این فلز توصیف کرده‌اند. از طرف دیگر کمبود نقره در سطح معادن و افزایش مصرف آن در کشورهای در حال توسعه از دیگر عوامل افزایش قیمت نقره بوده است. پیش‌بینی می‌شود قیمت فلز نقره تا سال ۲۰۳۰ به ۸ دلار در هر گرم و به حدود ۲۵۰ دلار در هر اونس برسد. این در حالی است که هم‌اکنون این قیمت به بیش از یک دلار رسیده است. برای فهم دقیق‌تر از وضعیت بازار نقره مصاحبه‌ای با آقای علیرضا نجارزادگان کارشناس و فعال حوزه نقره و فلزات گرانبها انجام داده‌ایم. در این فرصت سعی کرده‌ایم به دنبال پاسخِ سوالات پرتکرار سرمایه‌گذاران بخش نقره باشیم.
در ابتدای مصاحبه لطفا برای مخاطبان ما کمی در مورد فلز نقره توضیحاتی ارائه بدهید.
در واقع اگر به زبان فنی‌تر صحبت کنیم، نقره یکی از فلزات گروه یازدهم از دوره پنجم جدول مندلیف با علامت شیمیایی Ag است. بیشتر فلزاتی که در این گروه قرار دارند، قابلیت تبدیل شدن به مسکوک یا سکه را دارند. از همین رو نقره در طول تاریخ تمدن بشر، بسیار مورد توجه بوده است. هنوز هم سکه‌های نقره قدیمی در ویترین موزه‌ها و گنجه‌های ما ایرانیان جا خوش کرده است. یکی از دلایلی که نقره را به فلزی گرانبها تبدیل کرده است، کمیابی آن در سطح کره زمین است. نقره هم به صورت خالص و هم به صورت ناخالص و به همراه فلزاتی مانند مس، طلا، سرب و نیکل استحصال می‌شود. اما دقت کنید که تنها ۲۸ درصد نقره به صورت خالص استخراج می‌شود. بنابراین هزینه‌های هنگفتی صرف فرآوری این فلز می‌شود.
یکی از ویژگی‌های مهم نقره، بالا بودن دمای ذوب و جوش آن است. این فلز در دمای ۹۶۱ درجه سانتیگراد ذوب می‌شود. بنابراین از تحمل گرمایی بالاتری برخوردار است. از این رو نقره از مواد اولیه مورد مصرف در صنایع هوافضا به شمار می‌رود. از طرف دیگر نقره در داروسازی، پزشکی، آب و فاضلاب، ساختمان‌سازی و صنایعی با تکنولوژی بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید ذکر کنم که به خاطر مصارف بالای نقره در صنعت، به آن فلز صنعتی می‌گویند. بنابراین تقاضای آن به میزان بالایی به بخش صنعت بستگی دارد.
به صنایع های‌تک اشاره کردید. نقره مشخصا در چه صنایعی با تکنولوژی بالا استفاده می‌شود؟
به سوال مهمی اشاره کردید. شاید بهترین مثال برای این سوال، ساخت صفحات خورشیدی، تکنولوژی ۵G و اخیرا خودروهای برقی باشد. همان طور که می‌دانید در چند سال اخیر، صفحات خورشیدی به جایگزینی جدی به عنوان وسیله‌ای برای تولید انرژی غیرفسیلی تبدیل شده است. دلیل این امر به بالا بودن هدایت حرارتی در فلز نقره مربوط می‌شود. هر ساله مقادیر قابل توجهی از نقره تولید شده در جهان صرف این صنعت می‌شود. به طوری که این میزان در سال ۲۰۲۳ به حدود ۴۵۰۰ تن رسید. طبق آمار منتشره، تولید برق از طریق صفحات خورشیدی در فاصله یک سال منتهی به ۲۰۲۳ در حدود ۶۵ درصد افزایش داشته است. این میزان رشد، حکایت از تولید ۴۱۳ مگاواتی برق از طریق صفحات خورشیدی دارد. طبق برآوردهای منابع اقتصادی ایالات متحده آمریکا، این کشور تا سال ۲۰۲۵، تقریبا ۱ تراوات انرژی مورد نیاز خود را از طریق خورشید و باد تامین خواهد کرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ظهور اینترنت اشیاء و نیاز آن به زیرساخت ۵G نیز تقاضا به نقره را در بازارهای جهانی تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که برای پیاده‌سازی این تکنولوژی تا سال ۲۰۳۰ نیاز به ۷۰۰ تن نقره خواهد بود. بنابراین روند صعودی مصرف نقره در صنایع های‌تک نشانه اهمیت این فلز در اقتصاد امروز جهان است.
آقای نجارزادگان، به موضوع قیمت بپردازیم. به نظر شما نقره در چه مسیر قیمتی قرار دارد؟
باید بگویم که قیمت یک محصول، خدمت و یا فرآورده صنعتی و معدنی بستگی مستقیمی به میزان تقاضای بازار نسبت به آن دارد. همان طور که در بخش قبلی اشاره کردم، تقاضا نسبت به نقره روز به روز در حال افزایش است. تا زمانی که صنایع مختلف نیازمند نقره باشند، روند صعودی قیمت نقره نیز ادامه خواهد یافت. طبق پیش‌بینی‌ها و بر اساس روند جاری در بازارهای جهانی، میزان تولید نقره در سال ۲۰۲۵ با افزایشی قابل توجه روبرو خواهد بود. این روند نشان‌دهنده صعودی مشخص در میزان تقاضای نقره در بازارهای جهانی است. تحولات فوق در کنار افزایش قابل توجه قیمت نقره تا ۵۰ دلار در هر اونس، بازاری بسیار رقابتی را در حوزه نقره به تصویر می‌کشد.
چیزی که بیش از همه توجه کارشناسان نقره را به خود جلب کرده است، میزان بالای نیازمندی بخش انرژی به فلز نقره است. چنین به نظر می‌رسد که در چند سال آینده در حدود ۴۰ درصدِ سرمایه‌گذاری‌های جهان به بخش انرژی اختصاص یابد. نکته مهم اینجاست که بخش قابل توجهی از این میزان به بخش انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص دارد. به طوری که در سال ۲۰۲۳ به حدود ۱/۷ (یک و هفت دهم) تریلیون دلار رسید. البته باید توجه کنیم که پروژه‌های اکتشاف نقره در سراسر جهان با سرعت زیادی در حال انجام است. طبق پیش‌بینی‌ها میزان تقاضا نسبت به فلز نقره تا سال ۲۰۳۰ شاهد رشدی در حدود ۱۷۰ درصد خواهد بود. از این رو شاهد رشد فزاینده قیمت نقره درسال‌های آینده خواهیم بود.
در حال حاضر اصلی‌ترین اقلام خریدهای نقره شامل چه مواردی می‌شود؟
معمولا در سطح بازار بیشترین خریدهای نقره شامل نقره خام آب شده، شمش نقره خارجی و ساچمه نقره است. در این بین اقبال به شمش‌های نقره خارجی بیش از سایر موارد است. البته برخی از فروشگاه‌ها با به کار بردن روش‌های اطمینان‌بخش از جمله درج کد ری‌گیری بر روی نقره آب شده توانسته‌اند این قلم را نیز به اولویت‌های بالای خریداران سوق دهند. این اطمینان در مورد ساچمه نقره، چه به نام ایرانی و چه خارجی اقبال چندانی نداشته است. چرا که یکی از مشکلات اصلی فروش ساچمه عدم صدور فاکتور از سوی فروشگاه‌هاست. با این وجود برخی از فروشگاه‌های نقره به این مشکل فائق آمده و ساچمه نقره را به صورت پلمپ شده عرضه می‌کنند. بنابراین شمش نقره خارجی، نقره آب شده و ساچمه به سه محصول پرفروش در چند ماه اخیر تبدیل شده است.
آمار و پیش‌بینی‌ها در مورد قیمت نقره چه واقعیت‌هایی را پیش چشم ما می‌گذارد؟
یکی از نکات مهم در مورد فلز نقره، تبدیل شدن آن به فلزی استراتژیک در سطح دولت‌ها در آینده‌ای نزدیک است. البته هم‌اکنون نیز تا حدودی این اتفاق رخ داده است. به طوری که برخی از بانک‌های مرکزی از جمله روسیه، هند، مکزیک و ایالات متحده آمریکا اقدام به خرید و ذخیره نقره کرده‌اند. این امر پیام واضحی را به مسئله عرضه نقره در بازارهای جهانی مخابره می‌کند. با این رویه، مسلما در سال‌های آینده شاهد پیوستن بسیاری از کشورها به موج ذخیره نقره خواهیم بود. بنابراین پرواضح است که قیمت نقره در شش سال منتهی به ۲۰۳۰ شاهد شیبی صعودی و پایدار باشد. چرا که ذخیره نقره از سوی دولت‌ها بر جریان عرضه و تقاضای این فلز گرانبها در سطح جهان موثر خواهد بود. البته این عامل را بایستی در کنار سایر عواملِ افزاینده قیمت نقره بررسی کرد.
از مهمترین عواملی که در سه سال اخیر باعث افزایش مداوم و غیربازگشت نقره شده است، می‌توان به کاهش ذخایر خالص نقره در سطح جهانی، کاهش عیار سنگ نقره، تعطیلی برخی معادن، افزایش بهای تمام شده استخراج نقره و اعتصابات کارگری در معادن نقره اشاره کرد. هر کدام از این متغیرها در نوع خود تاثیری بسزا در افزایش قیمت نقره داشته است. بنابراین به نظر می‌رسد که در سال‌های پیش رو شکاف بزرگی میان عرضه و تقاضای نقره در سطح بازارهای جهانی رخ دهد. البته نشانه‌های چنین امری در افزایش غیربازگشت نقره قابل مشاهده است.
بر اساس متغیرهای پیش گفته و حجم نیاز صنعت و بخصوص اقتصاد سبز به فلز نقره، انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۳۰، میزان تقاضا در بازار، نسبت به فلز نقره تا ۱۷۰ درصد افزایش یابد. این پیش‌بینی نشان می‌دهد که احتمال تصاحب قله‌های قیمتی در بخش نقره دور از انتظار نیست. بر این اساس به جرات می‌توان قیمت نقره را در بازه‌ای بین ۲۴۰ تا ۲۵۰ دلار آمریکا به ازای هر اونس مورد ارزیابی قرار داد. البته این پایان ماجرا نخواهد بود. نباید از نظر دور داشت که سیاست‌های انبساطی دولت‌هایی مانند ایالات متحده آمریکا، چین و منطقه یورو از طریق کاهش نرخ بهره بانکی و حمایت از سرمایه‌گذاری نقش موثری در افزایش قیمت نقره در ماه‌های اخیر داشته است. از طرف دیگر روی کار آمدن حزب جمهوریخواه و تعقیب سیاست‌های نسبتا بسته برای مدت کوتاهی بر روند قیمتی موثر واقع خواهد شد. برای مورد آخر باید منتظر سیاست‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا در ماه‌های آینده بود. به هر صورت هر کدام از عواملی که گفته شد به عنوان یک متغیر تاثیرگذار در بازار نقره عمل می‌کند.
به عنوان سوال آخر، به نظر شما سرمایه‌گذاران در بخش نقره می‌توانند یکی از برندگان بازارهای مالی کشور در سال آینده باشند؟
همان طور که می‌دانید ادبیات رایج در حوزه سرمایه‌گذاری به این صورت است که معمولا سبد مالی افراد در بازارهای موازی به صورت ماه به ماه و بسته به تحلیل‌های فاندامنتال و تکنیکال مشخص می‌شود. توجه به وضعیت بازار سرمایه‌گذاری در بهمن ماه ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که سکه به عنوان نماینده فلزات گرانبها با بیش از ۳۰ درصد از بالاترین بازدهی برخوردار بوده است. این در حالی است که ارز با حدود ۱۵ درصد در رتبه دوم قرار داشت. با توجه به اهمیت دو ماه منتهی به سال ۱۴۰۳ به نظر می‌رسد که همین روند در سال ۱۴۰۴ نیز ادامه داشته باشد. به هر روی با توجه به وضعیت جهانی بازار نقره و کاهش ارزش پول ملی در سال آینده، به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاری ۴۰ تا ۶۰ درصدی در زمینه فلزات گرانبها و به ویژه طلا و نقره می‌تواند نقش مهمی در حفظ ارزش دارایی‌ها و در درجه دوم کسب سود داشته باشد. البته در سودآوری نقره نباید افزایش ارزش اونس نقره تا ۵۰ دلار تا پایان سال ۲۰۲۵ را از ذهن دور کرد. این عامل به افزایش اهمیت عامل نقره در سبد سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی تاثیر بسزایی خواهد داشت.
نوشته آینده نقره و پیش‌بینی قیمتی آن اولین بار در روزنامه رسالت. پدیدار شد.
source