متاسفانه تقاضاهای القایی از جمله تقاضای بیش از حد استاندارد دارو و سایر موارد مانند میانگین مدت بستری بیماران در بیمارستان، تعدد آزمایش‌ها و مداخلات بدون اندیکاسیون علمی از مشکلات جدی کشور ماست که نه تنها لطمه اقتصادی هنگفت غیرضروری به خانواده و کشور تحمیل می‌کند بلکه کیفیت خدمات درمانی را هم پایین آورد احتمالا مرگ را افزایش می دهد.
درست است که میزان‌های مصرف دارو در هر کشور تابع الگوی اپیدمیولوژی بیماری‌ها در آن جامعه است ولی باز این مشکل در کشور ما حادتر از کشورهایی با الگوی مشابه بیماری هاست. مسئله مصرف داروی بیشتر را نمی‌توان تنها به تجویز کننده، مصرف کننده، تولید کننده و توزیع کننده دارو منتسب کرد بلکه تلفیقی از این عوامل باید مورد توجه قرار بگیرد.
سرانه مصرف دارو در ایران نسبت به کشورهای مشابه به دلایل متعددی بیشتر است که شامل موارد زیر می‌شود:
۱. در ایران، دسترسی به داروها به‌طور کلی آسان‌تر است و این موضوع می‌تواند موجب افزایش مصرف دارو شده و پزشکان را به تجویز داروهای بیشتری ترغیب کند.
۲. در برخی موارد، فرهنگ عمومی به مصرف خودسرانه دارو و استفاده از داروهای غیرضروری بیشتر از آنچه که نیاز است، گرایش دارد.
۳. ممکن است پزشکان به علت نگرانی از شکایت‌های احتمالی، یا عدم اعتماد به نفس کافی در تشخیص، داروهای بیشتری تجویز کنند.
۴- عدم آگاهی کافی جامعه به مسائلی چون عوارض جانبی داروها و نحوه صحیح مصرف آنها نیز می‌تواند به افزایش مصرف دارو منجر شود.
۵. اغلب درمان‌های غیر دارویی مانند تغییر شیوه زندگی، فیزیوتراپی، و مشاوره‌های روانشناسی مورد توجه قرار نمی‌گیرند.
برای نزدیک کردن مصرف دارو به استانداردهای جهانی، می‌توان اقداماتی زیر را انجام داد:
– برگزاری کمپین‌های آموزشی برای جامعه و پزشکان درباره مصرف صحیح داروها و عوارض آنها.
– افزایش نظارت بر تجویز داروها و بررسی معیارهای تجویز توسط پزشکان.
– افزایش نظارت بر تولید، توزیع، واردات و فروش دارو
– افزایش توجه به درمان‌های غیر دارویی و روش‌های پیشگیرانه مانند تغییر در شیوه زندگی، تغذیه مناسب و ورزش.
– تهیه و توزیع راهنماهای بالینی برای پزشکان برای تجویز داروهای ضروری و به حداقل رساندن تجویز غیرضروری. و نظارت بر اقدامات درمانی بر اساس پروتکل های درمانی
– همکاری میان رشته‌ای بین پزشکان عمومی، متخصصان و سایر حرفه‌های بهداشتی در کنار پژوهش های بومی کاربردی.
اجرای این اقدامات می‌تواند به کاهش مصرف بی‌رویه دارو و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی کمک کند.
اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه
۲۳۳۲۳۳
source